Damlanın Yolculuğuna Farklı Bakışlar: Seyr ü Sülûk ve Monomit Çerçevesinde Âşık Dâimî’nin Bir Şiiri

Yol ve yolculuk kavramları farklı sanat dalları tarafından çeşitli şekillerde tasavvur edilmiştir. Bu çeşitliliğe rağmen yolculukla alakalı birçok anlatıda ortak motifler bulunmaktadır. çalışmada üzerinde durulmak üzere tasavvuf öğretisine ait olan seyr ü sülûk Campbell ortaya koyulan monomit kuramı çerçevesinde gelişen kahramanın sonsuz yolculuğu seçilmiştir. iki kavramın tasavvurları üzerindeki benzerlikler değerlendirilerek Âşık Daimî’nin Bir Gerçeğe Bel Bağladım şiiri incelenmektedir. İslam inancının doğması, beraberinde kültürünü Müslümanların yaşama şekline, ahlâk kurallarına kişiliğine yön veren bir kültüre dönüştürmüştür. süreçte tarikatlar çıkmaya başlamış bununla beraber tarikattan tarikata farklılık gösteren tasavvufî ritüeller görülmüştür. Tasavvuftaki amaç ederek hakikate ulaşmaktır. Sülûk etmek, mürşid-i kâmil adı verilen kişinin önderliğinde, gönüllüsü sufinin Tanrı’ya ulaşmayı hedef edindiği yolda uygulaması lazım gelen kurallar bütünü kavramı ile ifade edilir Yolculuk denildiğinde karşımıza çıkan diğer kavramlardan birisi ise Monomit kuramıdır. Campbell; ismini verdiği yapıdan yola çıkarak kahramanların izlediği yolları formülize etmiş bu yöntemle ortaklıkları çözümlemiştir. kuramının özellikle klasik anlatıya bağlı kalan eserlerin çoğunluğunda uygulanabileceği görülmektedir. çalışmanın amacı Dâimî’nin eserini, kültüründe yapan salike bakışla Campbell’ın kuramındaki evrelerine bakış olarak pencereden incelemektir. Çalışmanın ilk bölümü, eserini kültüründeki salik bakışıyla incelenmesini kapsar. yaklaşıma göre eserde geçen damlanın ırmağa karışması, damlada evreni bulması yine kendine dönmesi vahdet-i vücûd anlayışını göstermektedir. Daha sonraki kısım kapsamaktadır. anlatılan kahraman düşünülüp çıkış-erginlenme-dönüş başlıkları altında incelenmiştir. çalışma hazırlanırken devriye türü, anlayışı anlayışındaki Çalışılan eserle kavramlar çözümlenmiştir. aşamada kuramı, kuramın eserlere uyarlanışı incelenmiş söz konusu birleştirilmiştir. Sonuç edebi metin kahramanı veya derviş olsun, erginlenme seyahatinde evrensel izler yer almaktadır.